İztirab + istedad

(Həyat dərsi)

Antonin Dvorjak (1841-1904) dünya miqyasında tanınan ilk Bogemiyalı bəstəkardır. Xalq muisqisinin motivlərini 19-cu əsr romantik musiqi dilinə ilk köçürən də odur.
Dvorjak Praqanın şimalında bir Bogemiya kəndində dünyaya göz açdı. Uşaqlıq illəri atasının işlədiyi kiçik mehmanxanada keçdi. Onun musiqi ilə tanışlığı da bu kiçik mehmanxanada başladı. Dvorjakdakı musiqi qabiliyyətini ilk kəşf edən isə məktəbdəki musiqi müəllimi oldu. Ancaq Dvorjakın bir musiqi müəllimindən çox, bir musiqi məktəbinə ehtiyacı var idi. Nəhayət, bir gün müəllim Dvorjakın atasını oğlunu Praqadakı orqan məktəbinə göndərməyə razı saldı. Və Dvorjak burada yaxşı bir musiqi təhsili aldı.
Ancaq bu illər Dvorjak üçün çox çətin illər idi. Yoxsulluq onun belini əməlli-başlı əymişdi. Hətta çox vaxt Dvorjaka Praqa küçələrində alt çalaraq qazandığı pullar da kömək etmirdi. O, şəhərin yoxsul məhəlləsindəki bir çardaqda yaşayır, ancaq kirayə haqqı çox ucuz olmasına baxmayaraq verməkdə çətinlik çəkirdi. Buna görə də, evini məktəbdəki beş yoldaşı ilə bölüşürdü.
Qış isə Dvorjak üçün daha dəhşətli idi. Çünki evini qızdırmaq üçün heç bir şeyi yox idi. Üstəlik, bir-neçə dili işləməyən sınıq pianonun kirayə haqqını vermək üçün çox vaxt yemək belə yemirdi. Bəzən günlərlə davam edən bu aclıq isə onu get-gedə taqətdən salırdı. Bu gənc bəstəkarın başqa bir dərdi isə kağız dərdi idİ. Çünki onun üçün kağız almaq müflis olmaq demək idi. Buna görə də, o, küçəyə atılan kağız parçalarını yığır və əsərlərini bu kağız parçalarının üzərində yazırdı. Ancaq Dvorjakın ən yaxşı əsərləri də elə bu çardaqda soyuqdan titrəyən əlləri ilə kağız parçalarının üzərində yazdığı əsərlər oldu. Hətta bu gün belə Dvorjakın əsərlərini dinləyəndə bu iztirab çəkmiş ruhun sirli gözəlliyini hiss etməmək mümkün deyil.
Yəqin ki düşünməyə dəyər…

Murad Məmmədov