23 fevral ordu günü necə “kişilər bayramı”na çevrilib? – Maraqlı tarix

Məlum olduğu kimi, 23 fevral tarixi keçmiş SSRİ-də “kişilər bayramı” kimi qeyd olunub.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, bu tarix əvvəllər SSRİ ərazisində Sovet Ordusu və Hərbi Dəniz Donanması Günü kimi qeyd olunub. Bu gün Sovet İttifaqında hərbi xidmətə və orduya ehtiram məqsədilə rəsmi bayramlardan biri idi.
Rəsmi tarixə görə, 23 fevral 1918-ci ildə yeni yaradılan Qızıl Ordu alman işğalçılarına qarşı ilk döyüşlərdə iştirak edib. Lakin bəzi tədqiqatçılar bu tarixin yanlış olduğunu bildirirlər. Onların fikrincə, Qızıl Ordu həmin vaxt ciddi bir döyüş aparmamış və bu gün daha çox simvolik bir tarix kimi seçilib.
Sovet İttifaqında bu bayram ilk dəfə 1922-ci ildə rəsmi qeyd olunmağa başlayıb. Əvvəlcə Qırmızı Ordu Günü kimi adlandırılsa da, sonralar adı dəyişdirilərək Sovet Ordusu Günü olub.
İkinci Dünya Müharibəsindən sonra 23 fevral Sovet İttifaqında ordu veteranlarının və hərbi xidmət keçənlərin xüsusi günü kimi qeyd olunmağa başlayıb. Xüsusilə, Böyük Vətən Müharibəsi (1941-1945) dövründə Sovet Ordusunun qazandığı uğurlar bu günə daha çox dəyər qazandırıb.
Əslində 23 fevral “kişi bayramı” kimi tanınsa da, Sovet İttifaqında hərbi sahədə çalışan və ya orduda xidmət etmiş qadınlar da bu gün qeyd edirdilər. Müharibələrdə iştirak edən qadın əsgərlər və zabitlər də bu gün xüsusi təltiflər alıblar.
SSRİ-nin dağılmasından sonra bir çox postsovet ölkələri bu bayramı ya ləğv etdi, ya da dəyişdirdi. Məsələn, Rusiya və Belarus bu günü Vətən Müdafiəçiləri Günü kimi qeyd edir. Ancaq Baltikyanı ölkələr, Gürcüstan və Ukrayna kimi dövlətlər 23 fevralı Sovet keçmişi ilə bağlı olduğu üçün rədd ediblər.
1930-cu illərdən etibarən Stalin rejimi 23 fevral tarixini Sovet vətənpərvərliyinin gücləndirilməsi üçün fəal şəkildə istifadə etməyə başlayıb. Məktəblərdə, fabriklərdə və kollektiv təsərrüfatlarda (kolxoz və sovxozlarda) bu gün münasibətilə təntənəli mitinqlər təşkil olunub.
Qərb ölkələrində olduğu kimi SSRİ-də xüsusi "Atalar Günü" və ya "Kişilər Günü" olmayıb. Buna görə də, 23 fevral tədricən kişi bayramına çevrilib. Hətta orduda xidmət etməyən kişilər belə bu günü təbriklər və hədiyyələrlə qeyd ediblər.
Azərbaycan SSRİ-nin tərkibində olduğu dövrdə 23 fevral rəsmi şəkildə qeyd edilirdi. SSRİ dağılandan sonra Azərbaycan bu bayramı qeyd etməyi dayandırıb və 26 iyun tarixini Silahlı Qüvvələr Günü elan edib.
Bu faktlar göstərir ki, 23 fevralın tarixi yalnız hərbi bayram olmaqla məhdudlaşmır, həm də Sovet dövrünün siyasi və ideoloji təsirlərini əks etdirir.