Negev Ben-Qurion Universitetinin (İsrail) alimləri müəyyən ediblər ki, daimi stress bütövlükdə eşitmə funksiyasına təsir etmədən orta həcmli (50-70 desibel) səslərin qəbulunu pisləşdirir.
Yeniavaz.com xəbər verir ki, araşdırmanın nəticələri “PLoS Biology” jurnalında dərc olunub.
Təcrübə hər iki cinsdən olan 73 yetkin siçan üzərində aparılıb. Heyvanlar hərəkətliliyini məhdudlaşdıraraq stressə məruz qalıb, daha sonra eşitmə qabığındakı neyronların fəaliyyəti araşdırılıb.
Tədqiqatın mühüm mərhələsi stressli stimullarla əlaqəli olmayan neytral fon kimi xidmət edən ağ səs-küyün istifadəsi idi. Daha sonra müxtəlif həcmli səs siqnalları əlavə edildi və alimlər iki fotonlu kalsium görüntüləmə üsulu ilə eşitmə qabığındakı sinir hüceyrələrinin reaksiyasını qeydə aldılar.
Alimlər iki əsas proteini ifadə edən neyronların fəaliyyətindəki dəyişikliklərə xüsusi diqqət yetiriblər: parvalbümin və somatostatin. Bu hüceyrələr beyində həyəcan və inhibə proseslərində mühüm rol oynayır. Xroniki stressə məruz qalan siçanlar parvalbümini ifadə edən hüceyrələrin və piramidal neyronların fəaliyyətinin azaldığını, nəticədə səslərə reaksiyanın zəiflədiyini göstərdi.
Bunun əksinə olaraq, tormozlayıcı somatostatini ifadə edən hüceyrələrin aktivliyi artdı ki, bu da eşitmə qabığındakı həyəcan və inhibə arasındakı tarazlığı pozdu. Orta həcmli səslərin qavranılmasının azalmasına səbəb olan budur.
Tədqiqatçılar əlavə olaraq davranış testi keçirib, heyvanları qida gücləndiricilərindən istifadə edərək müxtəlif yüksəklikdəki səsləri ayırd etməyi öyrədiblər. Xroniki stress altında olan siçanlar ən ifrat yüksəklik səviyyələrində (40-45 və 75-80 desibel) səsləri uğurla fərqləndirirdilər, lakin orta yüksəklikdə (50-70 desibel) səsləri qəbul etməkdə çətinlik çəkirdilər.
Əvvəllər onlara yüksək görünən səslər indi sakit kimi qəbul edilirdi. Bu, elm adamlarının eşitmə zədəsi ilə deyil, eşitmə qabığında səs məlumatının işlənməsinin pozulması ilə əlaqələndirdiyi yüksəklik qavrayışının azaldığını göstərir.
Tətbiqimizi yükləyə bilərsiniz
